Các nguyên tắc kế toán cơ bản ai làm kế toán cũng phải biết

Luật kế toán được ban hành kèm theo các nguyên tắc kế toán cơ bản để giúp cho người làm kế toán có thể dễ dàng hơn trong việc ghi chép và lập báo cáo tài chính theo đúng chuẩn mực kế toán.

Bài viết này chukysotphcm chia sẻ đến bạn đọc các nguyên tắc kế toán cơ bản mà kế toán viên ai cũng cần biết. Cùng xem nào.

I. Nguyên tắc cơ sở dồn tích

Dựa vào nguyên tắc cơ sở dồn tích, Đa số mọi nghiệp vụ về kinh tế và tài chính của doanh nghiệp có liên quan tới tài sản, nợ phải trả, doanh thu, chi phí và nguồn vốn chủ sở hữu sẽ được ghi lại trong sổ kế toán vào thời điểm phát sinh, không căn cứ theo thời điểm thực tế thu hay thực tế chi.

Báo cáo tài chính lập trên cơ sở dồn tích phản ánh tình được hình tài chính của doanh nghiệp trong quá khứ, ở hiện tại hoặc trong tương lai.

II. Nguyên tắc giá gốc

Theo nguyên tắc giá gốc thì,

Khi các nghiệp vụ kinh tế như mua bán tài sản cố định, công cụ dụng cụ hay các nguyên vật liệu, … phát sinh thì giá trị của các tài sản này phải xác định theo giá gốc chứ không được tính theo giá trị thị trường.

Có nghĩa là, giá trị của chúng sẽ được h tại thời điểm mua + các chi phí liên quan để đưa vào sử dụng (không bao gồm thuế GTGT).

Để hiểu rõ hơn, mời các bạn tham khảo ví dụ cụ thể sau:

Công ty A mua một chiếc máy điều hòa trị giá 20 triệu đồng (chưa tính 10% thuế GTGT).

Chi phí vận chuyển là 500.000 đồng (chưa tính 10% thuế GTGT).

Chi phí lắp đặt: 500.000 đồng.

Như vậy thì theo nguyên tắc giá gốc, máy điều hòa có giá trị = 20.000.000 + 500.000 + 500.000 = 21 triệu đồng.

III. Nguyên tắc phù hợp

Theo nguyên tắc phù hợp, khi kế toán viên ghi nhận doanh thu sẽ phải có 1 khoản chi phí tương ứng với việc tạo ra doanh thu đó.

Chi phí này bao gồm khoản chi phí của kỳ tạo ra doanh thu + chi phí của các kỳ trước hoặc chi phí phải trả nhưng liên quan đến doanh thu của kỳ đó.

Ví dụ cụ thể:

Doanh nghiệp B thuê văn phòng trong vòng 12 tháng. Tháng đầu tiên, doanh nghiệp phải trả 30 triệu cho 3 tháng (tháng 1,2,3). Tuy nhiên thì theo nguyên tắc phù hợp, kế toán viên sẽ chỉ phản ánh việc thực hiện phân bổ chi phí trong từng tháng, có nghĩa là chỉ 10 triệu/tháng.

IV. Nguyên tắc nhất quán

Theo nguyên tắc nhất quán, các chính sách cùng phương pháp kế toán được các doanh nghiệp lựa chọn phải được áp dụng sao cho thống nhất, mang tính nhất quán với thời hạn ít nhất là 1 kỳ kế toán/năm.

Đối với các trường hợp có thay đổi chính sách và phương pháp kế toán đã chọn,cần phải giải trình lý do cũng như sự ảnh hưởng tới từ sự thay đổi đó trong thuyết minh báo cáo tài chính.

V. Nguyên tắc trọng yếu

Theo nguyên tắc trọng yếu thì,

Các thông tin trọng yếu cần được kế toán viên thu nhận, xử lý và cung cấp đầy đủ.

Thông tin trọng yếu là loại thông tin mà nếu như thiếu thông tin đó hoặc thiếu tính chính xác của thông tin đó thì có thể dẫn đến sai lệch báo cáo tài chính. Làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định kinh tế của người sử dụng báo cáo tài chính.

Tùy vào từng hoàn cảnh cụ thể mà tính trọng yếu của thông tin có thể phụ thuộc vào độ lớn và tính chất của thông tin.

Độ trọng yếu của thông tin cần phải được xem xét trên phương diện định tính và định lượng.

VI. Nguyên tắc thận trọng

Nguyên tắc thận trọng chính là việc kế toán viên cần thận trọng trong các công việc như xem xét, cân nhắc và phán đoán. Từ đó lập các ước tính kế toán khi ở vào các trường hợp không chắc chắn.

Tuân theo nguyên tắc thận trọng có nghĩa là:

– Lập các khoản dự phòng theo quy định (không quá lớn, không phản ánh cao hơn giá trị của tài sản thực tế có thể thực hiện, đảm bảo đúng kỳ của chi phí). Đảm bảo doanh nghiệp không có sự biến động lớn về kinh doanh để có thể đủ nguồn bù đắp vào nếu có tổn thất.

– Không đánh giá cao hơn giá trị của các tài sản và các khoản thu nhập.

– Không đánh giá thấp hơn giá trị của các khoản nợ phải trả và chi phí.

– Doanh thu + thu nhập chỉ được ghi nhận khi có bằng chứng chắc chắn về khả năng thu về lợi ích kinh tế. Chi phí chỉ được ghi nhận khi có bằng chứng về khả năng phát sinh chi phí.

Ví dụ:

Doanh nghiệp C bán 500 chiếc điều hòa với thời hạn bảo hành là 1 năm.

Tại thời điểm bán điều hòa sẽ chưa phát sinh chi phí bảo hành, sửa chữa nhưng dựa vào nguyên tắc thận trọng, doanh nghiệp sẽ phải trích ra trước một khoản chi phí bảo hành.

VII. Nguyên tắc hoạt động liên tục

Báo cáo tài chính dựa theo nguyên tắc hoạt động liên tục sẽ phải lập trên cơ sở giả định là đang hoạt động liên tục và vẫn sẽ tiếp tục kinh doanh bình thường trong tương lai gần.

Có nghĩa là:

Doanh nghiệp đó không có ý định cũng như không buộc phải ngừng hoạt động hay thu hẹp đáng kể quy mô hoạt động.

Đối với các trường hợp thực tế khác với giả định hoạt động liên tục, thì báo cáo tài chính phải lập trên 1 cơ sở khác và phải giải thích cơ sở đã sử dụng để lập báo cáo tài chính.

Trên đây là các nguyên tắc kế toán cơ bản mà Chukysotphcm gửi đến bạn đọc. Hy vọng sẽ có ích cho các kế toán viên.